سال هاست بر این موضوع تأکید می شود که تبدیل نفت به فرآورده می تواند از تحریم پذیری این ماده ی ارزشمند که منبع اصلی درآمد کشور است، بکاهد. اما این اقدام نیاز به تأسیسات پالایشگاهی دارد و ایجاد آن ها هزینه بر و زمان بر است. در شرایط فعلی که نیاز مبرم به افزایش درآمدهای نفتی داریم، پالایشگاه سازی در داخل کشور نمی تواند گزینه ی مناسبی باشد.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی موجود در کشورهای دوست که از ظرفیت آن ها به طور کامل استفاده نمی شود، می تواند کمک کننده باشد. این سیاست توسط وزارت نفت پیگیری شد و نتیجه اش تداوم فروش نفت کشور در شرایط تحریمی بود.
وزیر نفت در حاشیه ی نشست اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای خبر از پالایشگاه داری ایران در ازبکستان و افزایش فروش نفت ایران به این کشور داد. ازبکستان دومین کشوری بود که بعد از ونزوئلا هدف همکاری های پالایشگاهی تهران قرار گرفت.
وابستگی دائمی کشورهای هدف به ایران با سیاست در پالایشگاه های فراسرزمینی
به عقیده ی کارشناسان، همکاری با دیگر کشورها در زمینه ی پالایشگاهی به در هم تنیدگی روابط دو کشور و ایجاد منافع متقابل می انجامد که در نهایت به نفع هر دو طرف است. نظرات حسن مرادی، استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می آید.
مرادی در خصوص سیاست سهامداری در پالاییشگاه های فراسرزمینی تصریح کرد: این سیاست مزیت های زیادی برایمان دارد. علاوه بر اینکه فناوری داخلی را به خارجی ها عرضه می کنیم و از این رهگذر سود می بریم، تجهیزات داخلی را هم عرضه می کنیم.
وی ادامه داد: یک پالایشگاه نیاز به تجهیزات بیشماری دارد و تأمین این قطعات برایمان سود دارد. به این ترتیب، در چارچوب سیاست همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی به استفاده از دستاوردهای دانش بنیانی کشور در این پالایشگاه ها می پردازیم و نوعی بازارسازی برای دانش بنیان ها داریم. اشتغالزایی برای نخبگان کشورمان نیز از دیگر مزیت های همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی است.
بازطراحی تجارت نفت خام ایران با تکیه بر سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی
استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در قالب سیاست همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی نوعی وابستگی دائمی کشورهای هدف به ما اتفاق می افتد. به طور مثال، کشور هدف به تجهیزاتی که ما برایشان تأمین کرده ایم، وابسته می شود و همواره نیاز به تعمیر و نگهداری و تجهیز آن ها خواهد داشت. این روندها منافع ما را به عنوان کشور تأمین کننده ی تجهیزات برطرف می کند.
مرادی گفت: هر چقدر به افزایش همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی بپردازیم، در حقیقت به افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی و تجهیزات به کشورهای دیگر مبادرت کرده ایم و این به نفع کشور است.
وی ادامه داد: حمایت از دانش بنیان ها در کشور و رشد آن ها پیش زمینه ی صدور خدمات فنی و مهندسی و همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی بود. در سایه ی استفاده ی حداکثری از توان دانش بنیان ها در صنایع نفت و گاز کشور توانستیم زمینه را برای حضور آن ها در پالایشگاه های فراسرزمینی و ارائه ی خدمات و تجهیزات به کشورهای هدف فراهم کنیم. با این سیاست توانستیم به بازطراحی تجارت نفت خام کشور بپردازیم.
افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی و تجهیزات با تکیه بر توان دانش بینان ها
استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: وزارت نفت، وزارت صنعت و معدن و وزارت امور خارجه می توانند نقش مهمی در بسترسازی برای حضور دانش بنیان ها در کشورهای دیگر ایفا کنند. همان طور که وزارت نفت زمینه را برای ارائه ی خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورها در حوزه ی نفت و گاز فراهم کرد، دیگر نهادها نیز می توانند در این زمینه موثر باشند.
مرادی گفت: سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی و تجهیز پالایشگاه های خارجی متناسب با نفت خام کشورمان باعث می شود که آن ها به نفت ما وابسته شوند. این امر خاصیت تحریم پذیری نفت را برایمان کاهش می دهد. از طرف دیگر، در ازای ارائه ی خدمات به کشور هدف و عرضه ی نفت به عنوان خوارک، به فروش فرآورده هایی مانند نفتا، بنزین و... مبادرت می کنیم که خاصیت تحریم پذیری ندارند.
نظر شما